Johan de Meij behoort tot de meest succesvolle componisten ter wereld van muziek voor harmonie, fanfare en brassband (HaFaBra). Het programma met De Meij in 2018 werd succesvol ontvangen, wat leidde tot een nieuwe samenwerking met het Noord Nederlands Orkest en een ander gastorkest: Soli Brass Leeuwarden.

Programma

1. Ceremonial Fanfare - Johan de Meij
2. The Book of Urizen - Jacob de Haan
   • Sopraan: Levy Pletting
   • Verteller: Wouter Braaf
3. Sinfonietta nr.1 - Johan de Meij

Met medewerking van:

Soli Brass Leeuwarden o.l.v. Johan de Meij

Noord Nederlands Jeugd Orkest o.l.v. Erik Janssen

Noord Nederlands Orkest o.l.v. Johan de Meij

Jacob de Haan en Johan de Meij

Jacob de Haan en De Meij zijn de meest gespeelde HaFaBra componisten van Nederland. Het Noord Nederlands Jeugd Orkest onder leiding van Erik Janssen speelt twee delen uit The Book of Urizen van De Haan. De Haan, die al meer dan honderd werken voor koor, harmonie en fanfare schreef, is een oprjochte Fries. Hij is in 1959 geboren in Heerenveen en studeerde aan het conservatorium in Leeuwarden, waar hij later terugkeerde als docent. Veel Harlingers hebben muziekles van hem gehad op de scholengemeenschap Simon Vestdijk. Inmiddels worden zijn composities wereldwijd uitgevoerd. Voor Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 schreef hij de compositie Grutsk waar een vleugje Fries volkslied in verwerkt zat. Voor het tweede jaar op een rij ging de Buma Classical Award naar een componist uit de HaFaBrawereld. Nadat Johan de Meij de Award in 2017 won, was het in 2018 de beurt aan Jacob de Haan.

The Book of Urizen

Sinds 24 april 2020 staat de eerste opname van het NNJO online op Spotify. Tijdens dit concert is The Book of Urizen opgenomen door omrop Fryslân. Dit werk is nu terug te luisteren via het Spotify-profiel van het Noord Nederlands Jeugd Orkest.

  Beluister op Spotify

The Book of Urizen is een compositie voor harmonieorkest, zangstem (sopraan: Levy Pletting) en een mannelijke spreekstem (Wouter Braaf) waarin gebruik wordt gemaakt van geluidscollages van religieuze uitingen. Het stuk is geïnspireerd op het gelijknamige meeslepende, visionaire – door de dichter zelf geïllustreerde – gedicht van de Engelsman William Blake (1757-1827), die in de westerse literatuur en beeldende kunst een unieke plaats inneemt. Hij was niet alleen dichter en schrijver, maar ook graficus, schilder, illustrator, spiritist, religieus visionair en mystiek filosoof.

Bekijk hier de opname met beeld.

The Book of Urizen vertoont gelijkenissen met Genesis en Exodus, waarvan de inhoud de grondslag vormt van het christelijke, joodse en islamitische geloof. Blake ging uit van het principe dat alle religies in feite één zijn en dat godheden zich in de mens bevinden. In The Book of Urizen vertaalt zich dat in ‘The Net of Religion’, dat door Urizen over de aarde wordt gespannen. De door Jacob de Haan in de studio samengestelde geluidscollages vinden alle hun oorsprong in Jeruzalem, de Heilige Stad, waar de drie eerdergenoemde geloven ‘samenkomen’.

In het eerste deel van de compositie, The Vision, bereidt Urizen zijn visie op de wereld voor en presenteert hij deze aan ‘de eeuwigen’. Zijn visie wordt afgewezen en Urizen sluit zich op in zijn abstracte wereld. Als hij zich toch nog weer aan de Eeuwigen toont, wordt hij geconfronteerd met een woedende menigte. Urizen ontvlucht de razernij van de Eeuwigen, ‘de vlammen van de eeuwige toorn’, door zich weer terug te trekken in zijn eigen wereld. Als de Eeuwigen Urizen in zijn ‘stenen slaap’ zien, vragen ze zich af of hier sprake is van de dood. De smid Los wordt verscheurd door verdriet over het isolement van Urizen. Het brengt hem ertoe zijn vuren aan te wakkeren, zijn smederij in gereedheid te brengen en Urizens wereld concreet vorm te geven.

In het deel The Creation worden Urizens wereld, maar ook vrouw, man en kind geschapen. Los is ontdaan over de aanblik van Urizens lichaam. Hij heeft medelijden en treurt, waarbij uit zijn bloed een vrouwelijke vorm ontstaat met de naam Enitharmon. De Eeuwigen, beducht voor de vrouwelijke vorm, besluiten een tent op te zetten om Los en Enitharmon het zicht op de eeuwigheid te ontnemen.

Enitharmon en Los krijgen een zoon, Orc genaamd. Los doopt hem als een kind van de ‘gevallen wereld’. Orc wordt gevoed met Enitharmons melk, hetgeen de jaloezie van Los wekt. Hij neemt het kind mee naar de top van een berg om hem daar vast te ketenen. Het geschreeuw van Orc wekt Urizen, die zijn wereld onderzoekt met door hem gecreëerde meetinstrumenten. Los schermt het gezicht van Enitharmon af van Urizen en Orc. Zij bevolkt vervolgens de aarde door het baren van een enorm ras.