HRFSTWND

Een prachtige zaal. Op het podium je buurman uit de straat die bugel speelt. Schuin achter hem die bekende saxofonist. Je kent hem van optredens op televisie. Op de achterste rij een indrukwekkend aantal slaginstrumenten die met al even indrukwekkende bewegingen worden bespeeld. Een bevlogen dirigent ervoor. Dat is HRFSTWND; verrassende concerten door amateurs en professionals. Topconcerten door blaasorkesten in de mooiste muziekzalen en theaters van Oost-Nederland. Er is er altijd wel eentje bij jou in de buurt.

Concert

In samenwerking met Harmonie Sint-Jan uit Wierden, Pianoduo Martijn en Stefan Blaak, Wouter Braaf en Levy Pletting beleefden wij een muzikale avond in Rijssen. Het in neo-renaissance-stijl gebouwde theater "Parkgebouw" was een prachtig decor voor een duoconcert. Het NNJO voerde onder andere een medley op van Deep Purple en speelde muziek van John Powell uit de film How To Train Your Dragon. Extra bijzonder voor ons was de aanwezigheid van componist Jacob de Haan, van wie wij "The Book of Urizen" uitvoerden.

Jacob de Haan

Jacob de Haan is een van de meest gespeelde HaFaBra-componisten van Nederland. Het Noord Nederlands Jeugd Orkest onder leiding van Erik Janssen, speelde twee delen uit The Book of Urizen van De Haan. De Haan, die al meer dan honderd werken voor koor, harmonie en fanfare schreef, is een oprjochte Fries. Hij is in 1959 geboren in Heerenveen en studeerde aan het conservatorium in Leeuwarden, waar hij later terugkeerde als docent. Veel Harlingers hebben muziekles van hem gehad op de scholengemeenschap Simon Vestdijk. Inmiddels worden zijn composities wereldwijd uitgevoerd. Voor Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 schreef hij de compositie Grutsk waar een vleugje Fries volkslied in verwerkt zat. Voor het tweede jaar op een rij ging de Buma Classical Award naar een componist uit de HaFaBrawereld. Nadat Johan de Meij de Award in 2017 won, was het in 2018 de beurt aan Jacob de Haan.

The Book of Urizen

Sinds 29 april 2020 staat de eerste opname van het NNJO online op Spotify. The Book of Urizen is nu terug te luisteren via het Spotify-profiel van het Noord Nederlands Jeugd Orkest.

  Beluister op Spotify

The Book of Urizen is een compositie voor harmonieorkest, zangstem (sopraan: Levy Pletting) en een mannelijke spreekstem (Wouter Braaf) waarin gebruik wordt gemaakt van geluidscollages van religieuze uitingen. Het stuk is geïnspireerd op het gelijknamige meeslepende, visionaire – door de dichter zelf geïllustreerde – gedicht van de Engelsman William Blake (1757-1827), die in de westerse literatuur en beeldende kunst een unieke plaats inneemt. Hij was niet alleen dichter en schrijver, maar ook graficus, schilder, illustrator, spiritist, religieus visionair en mystiek filosoof.

The Book of Urizen vertoont gelijkenissen met Genesis en Exodus, waarvan de inhoud de grondslag vormt van het christelijke, joodse en islamitische geloof. Blake ging uit van het principe dat alle religies in feite één zijn en dat godheden zich in de mens bevinden. In The Book of Urizen vertaalt zich dat in ‘The Net of Religion’, dat door Urizen over de aarde wordt gespannen. De door Jacob de Haan in de studio samengestelde geluidscollages vinden alle hun oorsprong in Jeruzalem, de Heilige Stad, waar de drie eerdergenoemde geloven ‘samenkomen’.

In het eerste deel van de compositie, The Vision, bereidt Urizen zijn visie op de wereld voor en presenteert hij deze aan ‘de eeuwigen’. Zijn visie wordt afgewezen en Urizen sluit zich op in zijn abstracte wereld. Als hij zich toch nog weer aan de Eeuwigen toont, wordt hij geconfronteerd met een woedende menigte. Urizen ontvlucht de razernij van de Eeuwigen, ‘de vlammen van de eeuwige toorn’, door zich weer terug te trekken in zijn eigen wereld. Als de Eeuwigen Urizen in zijn ‘stenen slaap’ zien, vragen ze zich af of hier sprake is van de dood. De smid Los wordt verscheurd door verdriet over het isolement van Urizen. Het brengt hem ertoe zijn vuren aan te wakkeren, zijn smederij in gereedheid te brengen en Urizens wereld concreet vorm te geven.

In het deel The Creation worden Urizens wereld, maar ook vrouw, man en kind geschapen. Los is ontdaan over de aanblik van Urizens lichaam. Hij heeft medelijden en treurt, waarbij uit zijn bloed een vrouwelijke vorm ontstaat met de naam Enitharmon. De Eeuwigen, beducht voor de vrouwelijke vorm, besluiten een tent op te zetten om Los en Enitharmon het zicht op de eeuwigheid te ontnemen.

Enitharmon en Los krijgen een zoon, Orc genaamd. Los doopt hem als een kind van de ‘gevallen wereld’. Orc wordt gevoed met Enitharmons melk, hetgeen de jaloezie van Los wekt. Hij neemt het kind mee naar de top van een berg om hem daar vast te ketenen. Het geschreeuw van Orc wekt Urizen, die zijn wereld onderzoekt met door hem gecreëerde meetinstrumenten. Los schermt het gezicht van Enitharmon af van Urizen en Orc. Zij bevolkt vervolgens de aarde door het baren van een enorm ras.